'Opschorten convenant bosplantsoenketen is nodig, maar we blijven in gesprek' |
|
|
|
|
 |
| 316 sec |
Belangrijke rol voor ministerie van LNV om proces weer vlot te trekken
Om de doelen van de Bossenstrategie te halen, moeten er in Nederland vele miljoenen bomen worden aangeplant binnen een beperkt aantal jaren. Dit vraagt onder meer om een goed samenwerkende bosplantsoenketen. Recent schortten echter drie partijen van het betreffende convenant het overleg daarover op. Maar ze zijn nog wel in gesprek.
| Meidoornoogst, Staatsbosbeheer |
Handelsgroep Boom- en Heesterzaden BoHeZa, LTO Cultuurgroep Bos- en Haagplantsoen, Coöperatieve Vereniging Treeport Zundert en Staatsbosbeheer zijn sinds ongeveer drie jaar hierover met elkaar in gesprek. In opdracht van het ministerie van LNV overleggen de partijen sinds anderhalf jaar over een convenant om de bosplantsoenketen, van zaadvoorziening tot en met toepassing door terreinbeheerders, af te stemmen. De drie belangenbehartigers van marktpartijen - BoHeZa, de LTO Cultuurgroep en Treeport Zundert - hebben het overleg nu formeel opgeschort, omdat deze partijen te weinig vooruitgang zien in de mate waarin Staatsbosbeheer informatie kan leveren over de beschikbaarheid van verschillende zaadsoorten.
Autochtoon materiaal
Het gaat daarbij met name om het aandeel zaden van autochtone herkomsten, die voornamelijk verkrijgbaar zijn vanuit de Genenbank en een aantal in situ opstanden. Hierover zijn afspraken gemaakt in de Bossenstrategie, die door alle partijen worden onderschreven. Het merendeel van die autochtone bronnen valt onder Staatsbosbeheer. De marktpartijen kunnen slecht uit de voeten met de manier waarop Staatsbosbeheer informatie verstrekt over beschikbaarheid van deze zaden. Een artikel hierover op nu.nl op 5 februari 2023 was mogelijk de druppel die de emmer deed overlopen voor de vertegenwoordigers van kwekers en zaadhandelaren. In dat artikel werd volgens sommigen de indruk gewekt dat marktpartijen, ondanks voldoende beschikbaarheid van gecertificeerde zaden, toch regelmatig niet- gecertificeerde zaden inkopen.
 | | Lammert Kragt, Staatsbosbeheer |
|
|
Lammert Kragt van Staatsbosbeheer betreurt dat deze boodschap uit het artikel werd opgepikt. 'Wij wilden daarin juist duidelijk maken dat nu veel bomen worden aangeplant uit zaad van goede herkomst, met als een van de nuanceringen dat een enkeling zich daar, ondanks sectorafspraken, niet altijd aan houdt. Het beeld over het massaal aanplanten van 'verkeerde' bomen is afkomstig uit een ouder artikel op nu.nl van februari 2022, waar nu weer naar wordt teruggegrepen. Met het recente interview wilden wij het beeld weerleggen, maar het kan helaas op verschillende manieren gelezen worden.'
 | | Marc Lodders, Treeport Zundert |
|
|
Betrouwbaarheid
Dat klopt, volgens Marc Lodders, ondertekenaar namens Treeport Zundert van de brief waarmee het convenant werd opgeschort. Zijn ervaring is dat het recente artikel bij zijn klanten eerder wantrouwen heeft gevoed. 'Wij krijgen vragen van onze klanten: "Hoe zit het nou met jouw certificaten?" - onze betrouwbaarheid lijkt in twijfel te worden getrokken, terwijl wij hard werken en heel veel bijdragen aan toename van de biodiversiteit in Nederland. Wij willen het juiste, autochtone materiaal daarvoor ook gebruiken. Maar als marktpartijen moeten we wel zekerheden hebben over wanneer en hoeveel van de juiste zaden beschikbaar zijn, en tegen welke prijs. Als wij die informatie opvragen bij Staatsbosbeheer en het antwoord duurt te lang, dan moeten we uitwijken naar een andere leverancier, want wij moeten onze klanten kunnen leveren en we kunnen ons geen lege plekken in de kwekerij permitteren.'
 | | André Wijnstra, LTO Cultuurgroep Bos- en Haagplantsoen |
|
|
Zadenwinkel
André Wijnstra, woordvoerder namens de LTO Cultuurgroep, bevestigt: 'Er is in de basis geen tekort aan autochtoon zaad, maar je zou kunnen zeggen dat de 'zadenwinkel' Staatsbosbeheer onvoldoende op orde is. Marktpartijen krijgen niet genoeg duidelijkheid om hun meerjarige planningen te kunnen waarmaken. Afspraken daarover moeten ook kunnen worden vastgelegd, en daar is goede en specifieke informatie voor nodig. Die informatie komt soms niet en soms te laat. Omdat we nu na drie jaar te weinig vorderingen zien, zijn we genoodzaakt om het convenant stil te leggen. Als deze knelpunten niet worden opgelost, kunnen wij geen convenant ondertekenen dat op papier lijkt te kloppen, maar in de praktijk niet werkt.'
|
|
'Je zou kunnen zeggen dat de 'zadenwinkel' Staatsbosbeheer onvoldoende op orde is'
| |
|
Kragt: 'Die meerjarige planningen zijn inderdaad belangrijk, maar dat proces beheersen we nog niet voldoende met elkaar. De opdracht van Staatsbosbeheer als rijksorganisatie is om eerst de belangen en dus de behoefte aan zaad in het kader van de nationale Bossenstrategie te bedienen. Als de markt ook anderen wil voorzien in binnen- of buitenland, dan moeten we ook dat tijdig weten. Daar wordt dan de totale oogstbehoefte en campagne op afgestemd. Om dat in ieder geval voor de behoefte van de Bossenstrategie te verbeteren, is er in opdracht van LNV een werkgroep gestart om een nationale planning zaad en plantsoenbehoefte op te zetten. Dat betekent voor Staatsbosbeheer zeer veel werk, terwijl de organisatie Zaad en Plantsoen vanuit een bijna 0-scenario moet doorstarten naar een veel zwaarder werkaanbod. Dat zijn we mee bezig, maar het afstemmen en organiseren moet nog beter.'
Geen monopolie
Dat de marktpartijen voor deze zadenstroom grotendeels afhankelijk zijn van Staatsbosbeheer, hoeft volgens Wijnstra geen probleem te zijn. 'Als er maar openheid en voldoende informatie is, dan hoeft er geen sprake te zijn van een onwenselijke monopoliepositie.' Daar is Lodders het mee eens: 'Als ik een kledingwinkel zou hebben, die bij wijze van spreken alleen op woensdagmiddag een uurtje open is en er staat niet op de gevel wat voor winkel het is, dan is het geen wonder dat de klant zijn kleding ergens anders koopt. Staatsbosbeheer is er wat mij betreft bij gebaat om veel meer informatie en duidelijkheid te kunnen geven over wat er wanneer in de winkel te koop is.'
Dat laatste kan Kragt ook beamen: 'Het is goed dat de markt ons daarop aanspreekt. We moeten het samen doen en samen willen. Wij willen alle benodigde informatie geven en hebben geen geheimen of monopolie voor ogen. Het is een samenspel dat we met elkaar aan het leren zijn. Dat vergt veel afstemming, overleg en elkaars taal leren spreken. De relatie met de overheid maakt het voor ons complex. Staatsbosbeheer wordt niet betaald naar inspanning, maar moet wel de kosten maken. Jaren achtereen was er geen aandacht voor handicapfactoren die het gevolg zijn van onze positie als rijksorganisaitie. En nu moeten we vol gas aan de slag met de uitwerking van de Bossenstrategie. Dat doen we graag, want dat zit ons in de genen, maar het gaat niet zonder slag of stoot.'
Genuanceerd verhaal
Ondanks het opschorten zijn de partijen actief met elkaar in gesprek om de problemen op te lossen. 'Er is niet zozeer ruzie,' benadrukt Lodders. 'We hebben met elkaar, ook met Staatsbosbeheer, na het opschorten van het convenant om tafel gezeten en deze dingen nogmaals besproken. Dat ging ook over het artikel op nu.nl. Natuurlijk wordt in zo'n artikel de nadruk gelegd op datgene wat meer sensationeel is. Staatsbosbeheer had veel meer informatie gegeven, maar door de manier waarop het is weergegeven, worden bepaalde accenten gelegd, zoals over het aanplanten van 'verkeerde' bomen. Dus dat artikel geeft niet één op één het standpunt van Staatsbosbeheer weer. Dat verzacht het voor ons al wel. Wat ik nog wel van Staatsbosbeheer verlang, is dat ze bereid zijn naar buiten toe een genuanceerder verhaal te geven om dit recht te zetten, want wij moeten het vertrouwen van onze klanten weer herstellen. In het gesprek geeft Staatsbosbeheer ook aan zich te willen verbeteren op het gebied van informatie. Daar gaan wij ook vanuit, maar het is voor ons wel 'eerst zien en dan geloven'.'
'Het is altijd mijn bedoeling om dat genuanceerde verhaal te vertellen en daar sta ik ook voor,' stelt Kragt. 'Het is tegelijk een complex verhaal, en dat maakt het voor een verslaggever lastig om zaken en belangen helder en duidelijk te beschrijven. Dat kan misverstanden veroorzaken.'
Het oogsten van zaden met de juiste herkomsten is arbeidsintensief:
Verbeteringen Staatsbosbeheer
Kragt betreurt het opschorten van het convenant, maar wat hem betreft blijven de partijen met elkaar in gesprek en moet het overleg weer vlot worden getrokken. Daarbij ziet hij ook een belangrijke rol voor het ministerie van LNV. Hij ziet zeker verbeterpunten bij Staatsbosbeheer, met name bij de planning van de oogst en de operationele organisatie. Kragt: 'Voor een deel worden de problemen veroorzaakt door een tekort aan mensen. Recent hebben we een aantal nieuwe medewerkers aangenomen, maar die moeten zich nog wel inwerken in de situatie. We zijn dus met verbeteringen aan het werk en dat hebben we ook toegezegd. Een belangrijke voorwaarde om daarin te slagen is de positionering van Staatbosbeheer tussen de marktpartijen en het ministerie. We zijn geen commerciële partij, maar leveren in het landelijk belang een primaire kwaliteitsbijdrage aan de Bossenstrategie. Dat vraagt een bepaalde prestatie en die moet aansluiten op de markt. Vanuit de overheid is onze rol steeds onderbelicht en onderbetaald geweest, maar nu is duidelijk dat we ons dat niet meer kunnen laten aanleunen.'
|
|
'Wij leveren in het landelijk belang een kwaliteitsbijdrage aan de Bossenstrategie, en kwaliteit komt met een prijs'
| |
|
'De kwaliteit die wordt verlangd heeft een prijs en die moet of door de markt kunnen worden betaald, of het ministerie moet daarin bijspringen.' Kragt is hierover in gesprek met het ministerie. 'Ik houd het ministerie op de hoogte, ook van ons overleg met de sector. Men kan niet eenvoudigweg zeggen: "Jullie zijn de markt, los het onderling maar op", want voor de gewenste manier van werken heeft Staatsbosbeheer te weinig middelen. Het gaat dan om het bekostigen van verbeterd beheer en ontwikkeling van de genenbank, en van de bestaande zaadgaarden voor bosbouwkundige selecties en de gewenste verjonging en uitbreiding ervan. Ook hebben we meerkosten voor organisatiegroei en ontwikkeling. Het ministerie heeft zich verbonden aan het uitvoeren van de Bossenstrategie, en wordt daarover ook bevraagd vanuit de Kamer. Er is dus zeker vanuit LNV een belang om de problemen met het convenant serieus te nemen en te werken aan een oplossing.'
|
|
|
 |
|
Janus Domen
Friday 24 February 2023 |
|
Ik heb nog een dossiers vanaf plm 15 jaar terug. Daar deed ssb al de gewone boomkweker dwarsbomen. Zelf alle herkomsten mengen met gewoon materiaal. Tegen penning 22. Ze moeten eens gewoon eerlijk gaan doen. En ssb mag niet aan andere leveren alleen aan eigen aanplant. Maar ze trekken alles naar hun toe of ze doen het via een omweg. Ze moeten met hun aanplant materiaal gewoon van de markt af. Ze keuren ook hun eigen vlees waar ze zaden mogen en kunnen plukken. Dat is en moet werk zijn van de nak-B |
|
|
Tip de redactie
|
