Bara Clay toont verrassende buffercapaciteiten in veenarme substraten

ARTIKEL

MARKT & ACTUEEL

Hanneke Tax, donderdag 21 maart 2024

170 sec

Proeven bij Lakei wijzen uit: compacte groei en sterkere planten

Het Zweedse bedrijf Bara Mineraler produceert een 'schone tuinklei' die wordt gewonnen in het zuidelijke deel van Zweden. Deze Bara Clay wordt onder meer gebruikt in substraten. Uit proeven bij de Nederlandse rozenteler Lakei blijkt dat de klei een aantal eigenschappen heeft die verrassend doen denken aan die van veen.

Jeroen van de Pasch van rozen- en seringenkwekerij Lakei

Bara Clay is een grondstof voor substraten die worden gebruikt in de tuinbouw. Deze klei kan volgens een woordvoerder van Bara Mineraler alleen gewonnen worden in het zuidelijke deel van Zweden. Het bedrijf levert de grondstof al meer dan dertig jaar aan substraatbedrijven in Europa. Vanwege de gunstige eigenschappen van de klei voor teelt wordt het tegenwoordig gebruikt door telers in Scandinavië, Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Spanje, Italië, de Baltische landen en Canada.

Inzetbaar bij veenreductie

Substraten met minder of zelfs geen veen zijn uitdagend op het gebied van het opnemen en bufferen van water en meststoffen. Proeven met Bara Clay laten zien dat een substraat kan worden samengesteld dat weinig of geen turf bevat, maar wel goede eigenschappen heeft op het gebied van waterretentie en -opname, en een goede meststoffenbuffercapaciteit.

Casestudy met Lakei en Kekkilä-BVB

Joep van de Pasch van Lakei boomkwekerijen in Lottum voert samen met Bara Mineraler praktijktesten uit. Van de Pasch: 'We doen al enkele jaren tests met Bara Clay. Omdat we het belangrijk vinden dat de tests onafhankelijk en objectief worden beoordeeld, werken we samen met onderzoeksinstituut Compas Agro en potgrondleverancier Kekkilä-BVB.' Compas Agro zorgt dat de tests en bijbehorende protocollen correct worden uitgevoerd. Kekkilä-BVB is specialist op het gebied van substraten.

Lakei streeft er al jaren naar om gewassen zo te telen dat ze sterk zijn en zo weinig mogelijk vatbaar voor ziekten. Onderdeel van dat streven was enkele jaren geleden een proef met Bara Clay. De eerste tests riepen bij de teler het gevoel op dat de Zweedse klei 'iets met de rozen deed'. In de daaropvolgende jaren werden de experimenten herhaald en uitgebreid. In 2023 besloot het bedrijf om een groot deel van de rozenproductie te voorzien van een potgrondmengsel met Bara Clay, om vervolgens ook nog een proef op te zetten met veenvrije potgrond in combinatie met de Zweedse klei.

Rozen en seringen

Lakei is een boomkwekerij waar 170 soorten rozen en 40 soorten seringen worden gekweekt. Het bedrijf beschikt over 35 hectare vollegrond en 7 hectare containervelden. Elk jaar worden ongeveer 500.000 rozen geteeld in potten van 3 en 5 liter, en ongeveer 250.000 seringen worden in potten gekweekt. Lakei voert de hele productieketen in eigen huis uit, van vermeerdering tot het doordrenken van een eindproduct in potten. Voor de casestudy betekent dit dat Lakei toegang heeft tot hoogwaardig startmateriaal.

De korrels van Bara Clay zijn zichtbaar in het substraat. De klei blijft goed verdeeld in de pot gedurende de groeiperiode en spoelt niet naar de bodem van de pot.

'Met Bara Clay zien we dat het gewas compacter is en minder gevoelig voor ziekten'

'Op basis van de tests hebben we meer inzicht gekregen op basis van analyses en visuele observaties', vertelt Van de Pasch. 'Met Bara Clay zien we dat het gewas compacter is en minder gevoelig voor ziekten. Bovendien geloven we dat deze grondstof toegevoegde waarde heeft voor onze klanten doordat het de kwaliteit van het product verbetert. Bara Clay behoudt meer vocht en voeding in de verkoopfase, bijvoorbeeld in tuincentra. Vanwege de positieve resultaten hebben we daarom vorig jaar de volledige productie van rozen in potten van 5 liter voorzien van een mengsel met de Zweedse tuinklei.

Bram van Bommel

Positief verrast

Binnen de afdeling Professional Growing van Kekkilä-BVB is Bram van Bommel de specialist op het gebied van boomkwekerijgewassen. 'Bij Kekkilä-BVB hebben we jarenlange ervaring met het mengen van klei in het algemeen. We passen klei vaak toe in een context waarbij een gezonde, compactere groei het doel is, afhankelijk van het type klei en de hoeveelheid. In onze testen tot nu toe zien we echter relatief weinig toegevoegde waarde in de teelt. De compacte groei zien we vaak pas aan het einde van de teelt, tijdens het transportkanaal of bij het eindpunt van de verkoop. Dan zien we de buffer van klei in de vorm van een betere kleur en dat planten langer meegaan dankzij het vocht uit deze klei.'

'Ik zie Bara Clay als een positieve grondstof om de bufferwerking die we missen in veenarme substraten opnieuw op te bouwen'

Van Bommel: 'Bara Clay heeft ons daarom zeer positief verrast en we zien duidelijke toegevoegde waarde tijdens de teelt. Bij Lakei doen we al enkele jaren tests en we zien deze toegevoegde waarde keer op keer terug. Aan de ene kant zien we een compactere groei, een wat donkere kleur, maar ook af en toe meer weerstand tegen schimmels, ondanks een relatief lage dosering en een iets grovere fractie van 2-6 mm.'

Buffer opnieuw opbouwen

Van Bommel ziet de compactere groei ook bij de teelt van hortensia's: 'Daar kunnen we de dosering zelfs verlagen en toch hetzelfde effect zien. Dit maakt besparingen op remming mogelijk, wat zeer positief is op het gebied van duurzaamheid. Het gebruik van veen staat momenteel onder druk, terecht of onterecht. Over het algemeen hebben we bij minder veen minder buffer op vocht, minder retentiecapaciteit voor voedingsstoffen en pH-schommelingen. In deze ontwikkeling zie ik Bara Clay als een positieve grondstof om deze buffer opnieuw op te bouwen.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie