André van Spengen: 'Wees kritisch bij slangkeuze en onderhoud watersysteem'

ARTIKEL

Jan van Staalduinen, donderdag 23 juni 2022

198 sec

Druppelirrigatie helpt bij emissieverlaging, kostenreductie en verduurzaming teelt

Frequentere perioden met langdurige droogte, scherpere emissienormen en strengere handhaving, sterk gestegen kosten voor meststoffen ... De noodzaak om cultuurgewassen efficiënter te irrigeren en te bemesten, is evident. In veel gevallen is druppelirrigatie daarvoor de aangewezen methode, stelt André van Spengen, technisch accountmanager open field bij Netafim.

André van Spengen assisteert bij de aanleg van een ingegraven druppelirrigatiesysteem

Enkele keren per jaar volvelds samengestelde meststoffen strooien en deze vervolgens passief (door natuurlijke neerslag) en/of actief (met beregeningsinstallaties) in de teeltlaag brengen - dat was in niet-gesloten (grond)teelten decennialang vaste prik. Ook in de boomkwekerij. Hoewel dit nog steeds op behoorlijke schaal plaatsvindt, ziet het plaatje er al heel anders uit dan pakweg tien jaar geleden. Volveldse voorraadbemesting en beregening maken in versneld tempo plaats voor druppelirrigatie en voeding op maat.

Verspilling en uitspoeling

'Regelmatig een beetje water met nutriënten geven, alleen daar en wanneer het nodig is, werkt veel efficiënter dan de oude methode', zegt Van Spengen. 'Die is weliswaar heel gemakkelijk, maar gaat gepaard met een behoorlijke verspilling van water en meststoffen en met uitspoeling van nutriënten naar grond- en oppervlaktewater. Dat is niet meer van deze tijd; duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen verdienen meer nadruk. Er zijn gelukkig steeds meer telers die daarnaar handelen. Het bespaart ze bovendien veel geld.'

Ook voordelig in natte jaren

Om bovengenoemde redenen wint druppelirrigatie in veel sectoren, waaronder de boomkwekerij, gestaag terrein ten opzichte van volvelds beregenen. Niet alleen in rijenteelten, waar logischerwijze de grootste winst valt te behalen, maar ook in beddenteelten en containerteelten met grotere potmaten. Teelten met containers in de kleinere maten staan doorgaans op een goed gedraineerde ondergrond met een gesloten of semigesloten watersysteem (lava-, Erfgoed- of betonvloer) en blijven in dit verband buiten beschouwing.

'Ook in natte jaren kun je veel voordeel hebben van druppelirrigatie'

'Druppelirrigatie is de trend en wij verwachten dat die zal aanhouden', verklaart de accountmanager. 'Na de extreem droge zomers van 2019 en 2020 begrijpt iedereen dat we zuiniger moeten omgaan met water. Maar ook in natte jaren kun je veel voordeel hebben van druppelirrigatie. Meststoffen die op dagen met veel neerslag in of op de bodem aanwezig zijn, spoelen dan immers linea recta uit. Geef liever telkens een beetje voeding mee tijdens de irrigatiebeurten. Dan heb je veel minder last van uitspoeling.'

Ingegraven druppelleiding in een beddenteelt. Houd bij de aanleg (de diepte) rekening met eventueel gemechaniseerde handelingen, zoals schoffelen; deze mogen de leidingen niet beschadigen.

Voorkeur voor lagere afgifte

In de boomkwekerij kiezen de meeste telers voor druppelslangen met een afgifte van 0,7 l/h, zegt Van Spengen desgevraagd. 'Althans, dat is in de meeste gevallen wat er nu op de bedrijven ligt. We zien echter wel een groeiende vraag naar slangen met een lagere afgifte, zoals 0,5 en 0,35 l/h. Dat gaat ook prima. Het voordeel van een lagere afgifte is dat je daarmee een iets bredere, plattere vochtbel krijgt. Dat is gunstig voor het gemiddelde vochtgehalte en de doorworteling in de bovenste teeltlaag, en het geeft nog minder kans op uitspoeling van nutriënten dan een wat smallere kegel die dieper rijkt.'

Ringvormige druppelaars

In de grotere potmaten (vanaf 20 liter) maakt de Netbow een razendsnelle opmars. Dit nog vrij nieuwe, door Netafim ontwikkelde product is een uv-bestendige kunststof ring met meerdere (vier of acht) Typhoon-druppelaars, die rond de voet van de plant wordt geklikt en met behulp van spikes op zijn plaats wordt gezet en gezekerd. Het grote voordeel is dat de plant rondom nauwkeurig water en voeding krijgt toegediend, wat een homogene horizontale en verticale vochtverdeling in de potkluit bevordert. De plant zal hierdoor het volledige wortelvolume effectiever kunnen benutten. Het afgiftebereik varieert van 2 tot 8 l/h, afhankelijk van de uitvoering en de gekozen druppelaar.
'Deze druppelaars zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor de teelt van blauwe bessen, waar ze nu massaal worden toegepast', licht Van Spengen toe. 'We zien wereldwijd ook een sterk groeiende vraag in de boomkwekerij. Logisch natuurlijk, want ook daar zijn genoeg hoogwaardige en exclusieve gewassen waarbij dit wat duurdere concept zijn geld meer dan waard is.'
De zelfreinigende Netbow is leverbaar met een diameter van 12 of 25 cm. Een grotere versie (diameter 40 cm) voor potmaten groter dan 40 liter is in ontwikkeling en komt waarschijnlijk volgend jaar op de markt.

De Netbow is een hoogwaardig, ringvormig irrigatieconcept voor grotere pot- en kuipplanten (meer dan 40 liter).

Aandachtspunt: vervuiling

Een nadeel van slangen met een lage waterafgifte is dat ze gevoeliger zijn voor vervuiling en verstopping, en daarmee ook voor een ongelijkmatige waterafgifte. 'Als slangen meerdere jaren blijven liggen, zijn wij geen voorstander van een zeer lage afgifte', zegt de expert in watertechniek. 'Vooral niet wanneer de slangen zijn ingegraven. De homogeniteit van de afgifte is dan immers veel lastiger te controleren en te corrigeren.'

'Voor druppelinstallaties heb je echt een hoge waterkwaliteit nodig'

Waterkwaliteit, inspectie en onderhoud

Van Spengen adviseert telers die druppelbevloeiing gebruiken of overwegen, om kritisch te zijn en te blijven ten aanzien van slangkeuze, waterkwaliteit en het onderhoud van hun irrigatiesysteem. 'Voor druppelinstallaties heb je echt een hoge waterkwaliteit nodig', merkt hij op. 'Zorg voor een goed filtersysteem, eventueel een ontijzeringsinstallatie, en maak van controle en onderhoud een vaste routine. Bij het winterklaar maken zijn er wat extra aandachtspunten, zoals het grondig doorspoelen en leegmaken van de leidingen. Bij het opstarten in het voorjaar spoel je de boel eerst opnieuw door, waarna je een reinigingsmiddel gebruikt om het systeem goed schoon te maken. Nog een keer spoelen en je bent klaar voor een schone start.'
Tijdens het teeltseizoen is frequente visuele inspectie wenselijk (vergeet de spade niet!). Bij bovengrondse druppelinstallaties kun je verschillen in afgifte tijdens een gietbeurt vrij goed waarnemen. Bij ingegraven leidingen zijn natte of structureel droge plaatsen een indicatie dat er iets niet in de haak is. Adequaat reageren is noodzaak, stelt de accountmanager.

Vochtsensoren en apps

'Als je de mogelijkheden voor optimalisatie scherper in beeld wilt krijgen, kan het handig zijn om vochtsensoren te plaatsen en apps te gebruiken waarmee je de verdamping over langere tijdsperioden kunt volgen', zo tipt de waterweter. 'Dat kan een aardige aanvulling zijn op de indrukken die je bij visuele controle verzamelt. En als je vragen of twijfels hebt van technische aard, neem dan contact op met je installateur of desnoods met ons. Irrigatie en alles wat daarbij komt kijken, is ons dagelijks werk.'

LEES OOK

Netafim lanceert cirkelvormige druppelaar voor gelijkmatige bevochtiging

04-02-2021 | NIEUWS

39 sec

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie