De bodemgesteldheid met slimme technieken in kaart brengen

ARTIKEL

Emiel te Walvaart, maandag 1 november 2021

242 sec

Steeds meer boomkwekers kloppen aan voor bemestingsadvies

Het gebruik van slimme technieken neemt toe in de land- en tuinbouw en de boomkwekerij. Met deze zogeheten precisielandbouw kan er efficiënter en gerichter gewerkt worden. Loonstra & Van der Weide is een van de bedrijven die op dit gebied gespecialiseerd is. Zij brengen de bodemgesteldheid met sensoren in kaart en geven adviezen over bemesting en (drip)irrigatie. Eddie Loonstra, mede-eigenaar met Patrick van der Weide, vertelt welke diensten ze de boomkwekerij kunnen bieden.

Toepassing bodemsensor in een boorgat

Loonstra & Van der Weide houdt zich voornamelijk bezig met het in kaart brengen van de ondiepe ondergrond of bouwvoor. 'Dit is het deel van de grond waar je cultuurtechnisch of infrastructureel onderzoek naar doet. We combineren traditionele methodes, zoals boringen, met nieuwe technieken, zoals bodemsensoren. Zo zijn we goed in staat om te beoordelen of je rekening moet houden met de variatie die er in de bodem zit, en welke bewerking je erop los wil laten', vertelt Eddie Loonstra.

Wisselende pH

Sinds 2004, toen er werd samengewerkt met DLV, is Loonstra & Van der Weide actief in de boomkwekerij. 'Destijds hielden we ons vooral bezig met advies over herstelgronden. Hoe kun je de bodem na afvoer van planten in de beste conditie terugkrijgen? We deden toen veel zaken in Boskoop en bouwden de klandizie verder uit. Nu kloppen veel boomkwekers aan voor onze expertise.'

De experts kijken in hoofdlijnen naar twee onderdelen. 'Ten eerste: hoe is je bodem samengesteld? Welke grond moet je aanvoeren op het moment dat je de planten weghaalt? Ten tweede: hoe ziet de bemesting eruit? Vooral op zandgronden wisselt de pH-waarde sterk. Daar doen veel kwekers in het oosten van het land te weinig aan. De bodem is daar relatief zuur. Voor veel boomkwekers heeft dat blijkbaar geen prioriteit. Een zure grond beperkt de opname van voedingsstoffen. Je moet eigenlijk meer meststof geven dan nodig is, want de grond neemt niet alles op. Daarnaast loop je het risico dat de plant minder opneemt en minder sterk is.'

'Vooral op zandgronden wisselt de pH-waarde sterk'

Patrick van der Weide brengt de bodem met een sensor in kaart

Loonstra legt uit wat kwekers die een beroep doen op hun expertise kunnen verwachten. 'We horen luisteren eerst naar de vragen die de kweker heeft en gaan dan met onze hulpmiddelen gericht in de bouwvoor te werk. Deze metingen nemen we op in het advies voor teeltoptimalisatie. Dat kan een op een met de kweker, maar soms wordt er ondersteuning van een adviseur van Delphy gevraagd. We adviseren niet altijd over bemesting, want daar hebben de specialisten van Delphy meer verstand van.'

Bodemkaarten

Loonstra & Van der Weide begon al vroeg met de inzet van slimme technieken. 'We hebben al twintig jaar ervaring met sensoren. Voor ons adviesbureau zetten we onze eigen sensoren in, maar we ontwikkelen en verkopen ze ook via RH AgSystems.'

De bodemonderzoekers kijken naar verschillende onderdelen van de bodem. 'Allereerst nemen we het fysische gedeelte onder de loep, waarbij je het klei-, leem- en zandgehalte en de korrelgroottes kunt bepalen. Daarnaast kunnen we de bemestingsvoorraden goed in kaart brengen. Dan moet je denken aan calcium, magnesium en pH. Op basis van die gegevens kunnen we berekenen hoe snel het water in de grond wegstroomt. Wat is de waterretentie? En hoeveel vocht is er maximaal beschikbaar? Die modellen kun je weer gebruiken in combinatie met vochtsensoren om beregeningsadviezen te maken. Dit doen we al voor de akkerbouw, maar nog niet in de boomkwekerij.'

'Wij zetten mobiele bodemsensoren in voor het maken van vlakdekkende digitale bodemkaarten van de toplaag of zoneringen van bodemprofielen'

Om de bodem te karteren zet Loonstra & Van der Weijde traditionele en moderne sensortechnieken in. 'Dat maakt ons uniek', aldus Loonstra. 'Zo zetten wij mobiele bodemsensoren in voor het maken van vlakdekkende digitale bodemkaarten van de toplaag of zoneringen van bodemprofielen. Ook verzorgen wij quick scans, beheer, onderhoud en renovatie van cultuurtechnische werken. Onze bemestingsadviezen zijn pragmatisch en plantgericht. We adviseren over grondverzet en calculeren de optimale hoeveelheid te verplaatsen grond. We maken dan taakkaarten die de kweker zelf kan (laten) uitvoeren.'

Meestal wordt hun expertise ingezet door kwekers die nieuwe grond in gebruik nemen en willen weten waar ze aan toe zijn. Ook adviseren ze vaak bij problematische percelen.

Locatiegegevens en data

Vanwege zijn jarenlange ervaring kan Loonstra de nodige tips geven. 'De kweker moet ervoor zorgen dat hij zijn aanvoermaterialen op orde krijgt. De grond die hij heeft, moet compatibel zijn met wat hij er op doet. Er is niets zo vervelend als een toplaag die niet goed aansluit bij je eigen grond. We kunnen vaak snel zien wat er aan de hand is. We adviseren meestal dat je gebiedseigen materiaal moet vinden om de bodem te verbeteren. In het advies wordt vermeld aan welke condities je moet voldoen: zoveel zuur, zoveel organische stof, et cetera.'

Hij verwacht dat de boomkwekerij in de toekomst steeds meer gebruik gaat maken van locatiegegevens en data. 'Planning is voor kwekers heel belangrijk, net als de logistiek die erbij komt kijken. Als de vrachtwagen aan de deur komt, wordt de schop bij wijze van spreken meteen aan de kant gegooid. Kwekers zullen baat hebben bij techniek die kan helpen om beter te plannen. Ook een relatief nieuwe toepassing als dripirrigatie is heel geschikt voor planten die langdurig in de grond staan. Je kunt de bodem continu vochtig houden zonder dat hij verzadigd raakt. Daarnaast kun je vloeibare meststoffen toedienen. Dat werkt vaak beter dan granulaten. Vooral de bedrijven in Oost-Nederland kunnen hier baat bij hebben.'

'De verwachting is dat de boomkwekerij in de toekomst steeds meer gebruik gaat maken van locatiegegevens en data'

Loonstra schreeuwt het niet van de daken, maar zijn bedrijf draagt onvermoed bij aan duurzaamheid en circulaire landbouw. 'Alles wat we doen is gericht op optimalisatie. We kijken niet naar het gemiddelde, maar naar variatie en hoe je daarmee om moet gaan. Dat is er een beetje ingeslopen. Je past de hoeveelheid middelen aan op de grond. Zo voorkom je dat je te veel of te weinig toevoegt.'

Soilscan

De Soilscan is de beste en snelste manier om de variatie van de bouwvoor te analyseren. Met deze scanner wordt de toplaag minutieus in kaart gebracht. De combinatie van de sensor met labmonsters maakt de Soilscan tot een betrouwbaar instrument. De sensor is een belangrijk instrument in de precisielandbouw. Ze worden gebruikt voor het maken van diverse soorten taakkaarten - van variabel bekalken, bemesten, granulaat strooien en poten tot bodemverbetering.

Sensor bevestigd aan quad

Bodem in beeld

Met een gevoelige passieve gammasensor wordt het spectrum van de bouwvoor gemeten. De sensor wordt daarvoor aan een voertuig bevestigd. De meetgegevens worden opgeslagen met gps-coördinaten. Voor het bepalen van de nutriëntvoorraden worden op significante locaties in het veld bodemmonsters genomen. Met behulp van statistiek worden vervolgens kaarten van diverse bodemeigenschappen geproduceerd. Op deze manier wordt de kwantitatieve variatie van een bodemeigenschap binnen percelen inzichtelijk gemaakt.

Loonstra & Van der Weide

Loonstra & Van der Weide is een bodemadviesbureau voor akkerbouw, sport en recreatie, infrastructuur en natuur. Het bureau combineert traditionele methoden voor bodembeoordeling met innovatieve sensortechnieken. Op deze wijze wordt de ondiepe bodem vlakdekkend in kaart gebracht. Op basis hiervan maakt Loonstra & Van der Weide een gedifferentieerd advies voor het gebruik en beheer van de bodem. Het streven is om de bemestingsadviezen pragmatisch en plantgericht te houden.
'Als partner van NWST kunnen we de markt beter informeren over de stand van de techniek en de mogelijkheden die deze biedt voor duurzaam bodemgebruik.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie