Een slimme kweker is op zijn toekomst voorbereid

ARTIKEL

Meike Wessels, donderdag 15 juli 2021

387 sec

De toekomst: meer transparantie in de keten

Dit jaar kwam Royal Flora Holland met nieuwe eisen voor het registreren van gewasbescherming. De essentie: kwekers moeten transparant maken welke middelen gebruikt worden tijdens de kweek van hun planten; anders kan er niet geleverd worden. En hoewel de keutel halverwege werd ingetrokken, is de tendens onmiskenbaar. Registreren van gewasbescherming zal steeds belangrijker worden voor de afzet.

David Moerings van Moerings Skimmia gebruikt sinds kort een registratieprogramma om zijn gewasbeschermingsmiddelen in te registreren

De verschillende keurmerken zoals Global Gap, Groenkeur en MPS stellen allemaal hun eigen eisen waaraan registratiesystemen moeten voldoen. Zo heeft Global Gap recent een datakoppeling gemaakt met Maatwerk, de applicatie waarmee leverancier Telermaat zijn klanten wil ondersteunen. Directeur Peter van Dongen van Telermaat erkent meteen dat de introductie van Maatwerk heel wat voeten in de aarde heeft gehad. 'Vijf jaar geleden, bij de introductie van Maatwerk, liepen we misschien nog voor de muziek uit, maar nu begint de muziek ons in te halen en zien inmiddels al zo'n vijftig kwekers de voordelen in van een pakket als Maatwerk. Volgens mij is het een kwestie van tijd voordat iedereen gaat registreren in ons systeem of een vergelijkbaar systeem. Dit soort systemen is onmisbaar als je verder wilt komen met je teelt.'

Zo maakte de jonge Skimmia-kweker David Moerings uit Boskoop onlangs de stap naar deelname aan het registratieprogramma. 'Omdat het er toch aan zit te komen', verklaart hij. Moerings is een enthousiaste en sympathieke kweker met een forse ondernemersdrift, wat alleen al te merken is aan de vele onderwerpen die langskomen tijdens ons gesprek. De tendens bij Moerings is duidelijk: zijn klanten vragen om meer transparantie in de keten en om Global Gap-certificering, vooral omdat ze zich voor een groot deel buiten Nederland bevinden. De keus viel op Maatwerk omdat dit programma meer handvatten biedt dan andere programma's. 'Voordat ik zou gaan deelnemen aan een registratieprogramma, heb ik er verschillende onderzocht, waaronder dat van MPS. Ik merkte dat Maatwerk voor mij meer opties te bieden had. Ook vind ik het prettig dat de lijnen kort zijn. Je belt en krijgt meteen antwoord of ze komen langs; dat schakelt snel.'

Niet meer op bierviltje

Naast de vraag van de markt om transparantie was Moerings op zoek naar gereedschap om zijn administratie te beteugelen. Hij ervaart nu dat zijn dagelijkse werkzaamheden worden verlicht door het registratieprogramma, omdat het hem taken uit handen neemt. 'Het programma houdt een "voorraadkast" bij, waardoor je weet wat je tot je beschikking hebt. Als er een interval is, bijvoorbeeld als een middel om de week wordt toepast, geeft het programma aan wanneer je het mag gebruiken en hoeveel. Het zorgt er in wezen voor dat je administratieve rompslomp minder wordt.'

'Vijf jaar geleden, bij de introductie van Maatwerk, liepen wij voor de muziek uit, maar nu begint de muziek ons in te halen'

De kwekerij van Skimmia-kweker David Moerings uit Boskoop

Skimmia-kwekerij Moerings

Moerings is een jonge kweker met een jonge kwekerij die net drie jaar bestaat. De teelt bestaat uit 200.000 stuks Skimmia per jaar. Binnenkort begint hij daarnaast een handel in vaste planten, waardoor er naar schatting 300.000 stuks bij komen. Zijn vader had een stukje verderop in Boskoop een Skimmia-kwekerij en het was Davids grootste droom om deze op latere leeftijd over te nemen. Het vroegtijdig overlijden van zijn vader maakte een einde aan die jongensdroom. 'Mijn moeder wilde niet dat ik op mijn zestiende elke dag plantjes water zou geven in plaats van een biertje drinken in de kroeg en stond erop dat ik ging genieten van mijn jeugd. In de daaropvolgende jaren werkte ik bij Intratuin en probeerde ik in mijn vrije tijd dingen uit op een proefperceel met potten. Ik bouwde dat steeds verder uit, maar om rendement te maken, moest ik echt groter worden. Toen kwam deze locatie op mijn pad. Ik ben ontzettend blij met deze kans. Ik zeg altijd: ik kweek 200.000 Skimmia's per jaar om 200.000 mensen blij te maken.'

'Ik zeg altijd: ik kweek 200.000 Skimmia's per jaar om 200.000 mensen blij te maken'

Voorbereid op de toekomst

Ook Theo Wenting van het gelijknamige stekknipbedrijf in Lage Mierde maakte onlangs de overstap van een papieren administratie naar digitale registratie. Wenting knipt jaarlijks rond de 20 miljoen stekken en verkoopt die aan een vijftiental afnemers. Eén daarvan is een kweker die afzet aan Duitsland. De klant attendeerde hem op Global Gap; hij vermoedde dat deze certificering in de toekomst belangrijk zou kunnen worden. Wenting raakte erover in gesprek met zijn vertegenwoordiger bij Telermaat. 'Ik wil voorbereid zijn op de toekomst, voor als er meer klanten om gaan vragen. Toe nu toe ben ik positief. Voorheen schreef ik alles op papier; ik hoop dat ik nu minder papierwerk heb. Uiteindelijk wil ik ook de certificering van Global Gap zien te krijgen.' Corstian Prosman van Telermaat werkte intensief mee aan de ontwikkeling van de applicatie. Hij zit ook aan tafel. 'Het kan voor kwekers behoorlijk lastig zijn om met certificering te beginnen. Vanuit Telermaat ondersteunen we hen waar nodig'.

Theo Wenting van het gelijknamige stekknipbedrijf

Man van buiten

Wenting startte vier maanden geleden met Maatwerk. Dat verliep niet helemaal zonder slag of stoot. Vooral in het begin worstelde hij met het programma. 'Ik ben een man van buiten, niet van computers. Een programma moet vooral niet te moeilijk zijn. Maar tot dusver lukt het redelijk goed, en anders pleeg ik een belletje', aldus Wenting. 'Mijn teeltbegeleider van Telermaat heeft het voorbereidende werk gedaan, dus de selectie van percelen, van middelen en van de hoeveelheden die op dat moment aanwezig waren.' Wie start met Maatwerk, tekent de percelen in die voor het registratieprogramma van belang zijn. Ook voert de kweker de voorraden in van de op dat moment aanwezige gewasbeschermingsmiddelen, eventueel in samenwerking met een medewerker van Telermaat.

'Ik ben een man van buiten, niet van computers. Een programma moet vooral niet te moeilijk zijn'

Hoewel hij de mogelijkheden van de applicatie nog moet verkennen, ervaart Wenting al voordelen. 'Ik vind het vooral erg handig dat hij aangeeft hoeveel voorraad je nog hebt. Als ik over het veld wil gaan, vertelt het programma mij of dat mogelijk is of dat ik nieuwe voorraad moet bestellen. Ook houdt het alle toelatingen bij. Als je aangeeft een bepaald gewas te willen bespuiten, krijg je een melding waarin staat of dat wel of niet mag.'

Theo Wenting knipt jaarlijks rond de 20 miljoen stekken

Koeienboer van oorsprong

Wenting is van oorsprong koeienboer. Twintig jaar geleden was hij op zoek naar een tweede bezigheid, toen hij door een kweker in de buurt gevraagd werd om stekken te knippen. 'Ik moest snel beslissen. Dat hebben we toen gedaan. Na een tijdje met één klant te hebben gewerkt, kregen we er al snel meerdere bij. Daaraan merk je dat mond-tot-mondreclame belangrijk is. Ik vind dat we een bijzonder bedrijf zijn; je ziet niet veel stekknipbedrijven die de stekken op maat leveren. Na het knippen leveren we diezelfde week nog.' Tot twee jaar geleden fokte hij nog jonge kalveren, maar hij wilde zich volledig richten op het stekknipbedrijf. De stallen die tot dan toe gebruikt werden, maakten plaats voor een nieuwe inrichting met meer ruimte en een aantal woningen voor Poolse medewerkers. Alle gewassen staan op gronddoek; de stekken die worden geknipt, komen van eigen moederplanten.

Koppeling met Global Gap Sommige van de kwekers die de applicatie gebruiken, zijn ook Global Gap-gecertificeerd of van plan daarmee aan de slag te gaan, zoals Wenting. Naast het gebruik van gewasbescherming houden ze daarin het meststof-, water- en energieverbruik bij. Vooralsnog controleert Global Gap de hoeveelheden niet, maar dienen die wel bijgehouden te worden. Zo zijn kwekers voorbereid op toekomstige regelgeving. 'Op dit moment kun je nog water pompen uit het grondwater. Maar nu het steeds droger wordt, zal de regelgeving voor water- en energiegebruik strenger worden', vertelt Prosman. Nieuw aan de applicatie is dat gegevens worden vergeleken met die van vergelijkbare kwekers in Nederland. Zo zie je of jouw gebruik onder- of bovengemiddeld is.

'Het is belangrijk om je verbruik wekelijks bij te houden; anders laat je het versloffen'

Registreren op perceelniveau

Henk de Bie van boomkwekerij Richard de Bie in Zundert startte twee jaar geleden met Maatwerk. Niet zozeer vanwege de koppeling met Global Gap, maar vanwege het gemak waarmee je gewasbeschermingsmiddelen kunt bijhouden. 'Aanvankelijk werkten we met Excel-lijsten, maar dat was niet je van het. Wij hebben het keurmerk On the way to PlanetProof. Van daaruit werd ons gevraagd of de registratie niet makkelijker kon, meer op perceelniveau. Telermaat is al jaren onze leverancier en via hen kwamen we bij dit programma terecht. Je ziet dan dat Maatwerk het verst ontwikkeld is voor de boomkwekerij; daarom hebben we hiervoor gekozen. In het begin is het even wennen; toen heeft Corstian Prosman een dag meegekeken. Wel is het belangrijk om je verbruik wekelijks bij te houden. Anders laat je het versloffen.'

Henk de Bie van boomkwekerij Richard de Bie

On the way to PlanetProof bij boomkwekerij Richard de Bie Dat de kwekerij van De Bie het PlanetProof-keurmerk heeft, is duidelijk zichtbaar: her en der hangen nestkasten, er zijn houtwallen en bomensingels en er worden bijenzaaisels gebruikt. 'Op die manier spaar je bonuspunten, die je kunt inzetten als je extra gewasbescherming gebruikt. Ik spuit het liefst zo min mogelijk, zowel voor mijn eigen gevoel als economisch gezien. Dat is de toekomst: bestrijdingsvrij telen. Zo kochten we onlangs een schoffelmachine om minder chemie te hoeven toepassen en hebben we zonnepanelen. Ook zijn er zelfgemaakte dammetjes, zodat de planten beter bij het grondwater kunnen, en maak ik mijn eigen compost van gemaaid gras. Ik hoop in de toekomst steeds minder middelen nodig te hebben.'

'Dat is de toekomst: bestrijdingsvrij telen'

Fouten voorkomen

Naast Theo Wenting is ook David Moerings van de Skimmia-kwekerij bezig met een Global Gap-certificering. Zijn klanten zitten in heel Europa, waar Global Gap al langer bekendheid geniet - in tegenstelling tot Nederland, waar het keurmerk pas in november jongstleden gelanceerd is. De koppeling met Maatwerk werd meteen gemaakt. Dat het keurmerk Europa-breed bekend is, ervaart Moerings als een voordeel. Het registratieprogramma biedt hulpmiddelen waardoor je de certificering niet onderschat. Dat vindt hij prettig.

De 250 zonnepanelen op het dak van boomkwekerij Richard de Bie

Moerings' teeltadviseur van Telermaat, Bart Schupper, zit ook aan tafel. Hij vat samen: 'Maatwerk zorgt ervoor dat je geen fouten kunt maken. Dat deel wordt dichtgetimmerd.' Moerings vult hem aan: 'Als je gecertificeerd bent, kun je geen fouten maken, zoals middelen inzetten die geen toelating meer hebben.' Schupper: 'Vooral voor boomkwekers is dat lastig. Die hebben vaak te maken met meerdere soorten middelen. Wij horen geluiden van kwekers dat ze ons programma eenvoudig in het gebruik vinden. Dat is voor ons een teken dat we op de goede weg zijn.'

Nieuwe eisen omtrent registratie van RFH Hoewel de strengere eisen van Royal Flora Holland niet zijn ingevoerd, is het duidelijk dat de registratieplicht in de toekomst belangrijker wordt voor kwekers. Dit houdt concreet in dat ze transparanter en controleerbaar moeten registreren welke en hoeveel gewasbeschermingsmiddelen er gekocht zijn, waarvoor deze worden ingezet (in welke hoeveelheid) en tot wanneer ze gebruikt mogen worden. In het kader van mvo moet de leverancier dit contoleren en bij op- of aanmerkingen mag er niet geleverd worden. Dit zou namelijk kunnen leiden tot claims of waarschuwingen.

Waarom telers niet om dergelijke registratieprogramma's heen kunnen Dat de registratieplicht eraan zit te komen is voornamelijk te verklaren doordat klanten erom vragen, zoals supermarkt- of bouwmarktketens. Ook de overheid komt hierbij om te hoek kijken. Zo maakte onlangs de Duitse bouwmarktketen Toom bekend dat ze een samenwerking is aangegaan met de grootste milieubeschermingsorganisatie van Oostenrijk, Global 2000. De doe-het-zelfketen verbood al in 2015 stoffen die schadelijk zijn voor bijen in de plantaardige productie en houdt sindsdien toezicht op residuen. Bovendien zou de interne negatieve lijst van het bedrijf veel verder gaan dan de wettelijke vereisten. Zo heeft Toom nog een hele lijst om in te zetten op de bescherming van insecten en het milieu. Het laat goed zien waarom telers met een registratieprogramma als Maatwerk beginnen.

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie