De handen uit de mouwen stekken

ARTIKEL

Marleen Arkesteijn, foto's: Sebasiaan Hoogenraad, vrijdag 21 mei 2021

216 sec

Een pool van 35 scholieren zorgt ieder jaar voor 2,5 miljoen stekken. Hoe zorg je dat die pool goed functioneert

's Zomers zijn de stektafels bij Hoogenraad Handelskwekerijen voor een groot deel gevuld met scholieren. Met een muziekje op de achtergrond - en in coronatijd zo opgesteld dat er voldoende afstand is - doen de jongeren hun best om de stekken goed en snel in de stektrays te steken. De trigger: wat extra centen en een gezellige sfeer.

Scholieren aan het werk

Hoogenraad Handelskwekerijen noemt zichzelf hét one-stop-adres voor een compleet sortiment van meer dan 1200 soorten plantgoed in pot. In totaal staan er 7,5 miljoen planten op het bedrijf. De jaarlijkse productie is 5 miljoen stuks. Dat betekent dat een deel van de jonge planten meer dan een jaar op het bedrijf staat. Afhankelijk van het artikel komt dit plantmateriaal uit stek, zaad of weefselkweek. Er zijn ook handveredelde producten bij: meestal geënt op een gezaaide onderstam.

Het plantgoed wordt zelf gemaakt of komt van derden uit eigen land of uit het buitenland. ‘We maken 2 miljoen stekken zelf. De overige 2-2,5 miljoen stekken laten we door derden maken’, vertelt Sebastiaan Hoogenraad.

De eigen stekken komen voor 95 procent van snoeiafval. Het gaat om een breed assortiment, van siergrassen tot fruit, bloeiende planten, bladplanten, rodo's, kruidachtigen, heesters en coniferen. ‘Stekken maak je gedurende het hele seizoen. Van maart tot december potten we de stekken op en leveren ze uit. De teeltduur varieert van een paar maanden tot anderhalf jaar.’ Het bedrijf is op het moment 16 ha groot; circa 2 ha daarvan is overdekt met kassen en tunnels.

Planning

De klanten komen van verschillende kanten. Er is een grote groep kwekers die jaarlijks terugkeert. Vaak zijn dit buitenlandse kwekers die om een breed sortiment vragen. Maar er zijn ook nieuwe en wisselende klanten bij. ‘We nemen het laatste jaar als uitgangspunt voor de stekken die we het komende jaar gaan maken. Zeventig procent daarvan maken we ook voor het volgende seizoen. De aantallen, de samenstelling en de vraag uit de markt variëren altijd een beetje. Wat betreft de markt kijken we naar onze eigen verkoopcijfers en naar het aanbod bij collega's, en we proberen af en toe wat uit.’ Op basis van al deze gegevens maakt Hoogenraad een planningslijst; daarin staat hoeveel stuks van welke soort ze zelf gaan maken en wat en hoeveel er wordt ingekocht. De stekken worden vervolgens gemaakt van eigen snoeihout of door onbewortelde stek in te kopen.

Voor het stekken zijn veel handen nodig

Scholieren

Voor het stekken zijn veel handen nodig. Jaarrond werken er 25 man vast, waarvan vier mensen continu op kantoor bezig zijn. In de zomer, als er een piek is in de stekproductie, huurt Hoogenraad een fikse ploeg scholieren in. Ze beginnen in de eerste of tweede week van juli, afhankelijk van hoe de vakantie valt. ‘Als de vakantie vroeg valt, hebben we aan het begin nog wat te weinig stekhout. Valt de vakantie laat, dan zitten we met een piek in het werk en moeten we soms toch nog derde partijen inschakelen.’

Plantmateriaal

Bij elkaar gaat het om 200 scholieren gedurende de hele vakantieperiode, gemiddeld zo'n 35 per week. Ze komen een tot drie weken werken, gemiddeld twee weken. ‘Ze komen hier vanaf hun 13e totdat ze 16 à 17 jaar oud zijn. Daarna zijn ze op een leeftijd dat ze andere baantjes nemen, waarmee ze meer kunnen verdienen.’

Werving

Tot nog toe was het niet moeilijk om aan scholieren te komen. ‘We zitten ieder jaar vol. Adverteren doen we niet. Er is weinig concurrentie van de eigen sector; ons bedrijf ligt in een streek met weinig tuinbouw en boomkwekerij. Er is onder scholieren behoefte aan eenvoudig werk om wat centen mee te verdienen. Aan het einde van de week een hand geld mee, dat stimuleert. Zeker omdat ze op die leeftijd hier meer verdienen dan bij Albert Heijn. Ze praten daarover op school en in vriendenclubjes.’

De scholieren kunnen zich tussen 1 januari en half mei inschrijven op de website onder het kopje 'vacatures'. ‘We kijken naar de historie. Wie heeft hier al eerder gewerkt, waar komen ze vandaan: uit Ederveen, uit een andere buitenplaats of uit de stad? Vervolgens maken we een lijst waarop staat wie in welke periode komt werken.’

De nieuwe generatie Hoogenraad met Gerrit Hoogenraad sr. Zij werken ook mee met de scholieren en op de zaterdag. De eerste maakt dit jaar zijn intrede. Hij is met zijn opleiding bezig en heeft er zin in

Instructies

Nieuwe scholieren krijgen eerst een kleine uitleg over de stekkerij. Daarna gaan ze aan de slag. 'Stek maken is niet lastig. De eerste keer is het even kijken: zo moet je de stekken knippen en zo wegsteken. Bij Hydrangea, bijvoorbeeld, toppen we het plantgoed. Daarvan worden stekken op lengte gemaakt met een blad halverwege. Die moeten ze dan in een stektray steken. Als de tray vol zit, moet de scholier er een nummertje bij steken.'

'Er is een soort competitie in gebracht'

De beloning voor de scholieren is een basisloon, met een bonus als ze sneller dan het gemiddelde zijn én roem als ze de snelste van de week zijn. Gemiddeld knippen en steken de scholieren 15 tot 20 104 gaats-platen per dag, afhankelijk van de soort stek. Hoogenraad gaat ervan uit dat iedereen goed werk levert. ‘Maar als bij controle blijkt dat ze het werk afraffelen, komt de stektray terug en moeten ze het opnieuw doen. Er is een soort competitie in het werk gebracht: de snelste en beste werker krijgt het eerst uitbetaald. En ze weten van elkaar dat dat ook degene is die het meest krijgt uitbetaald.’

Scholieren aan het werk in de ruimte waar de stekken gemaakt worden

Kweekvijver

Een paar uur per week gaan de scholieren naar de kwekerij, bijvoorbeeld om onkruid te wieden. Dan zien ze meteen een stukje van de kwekerij. Hoogenraad ziet de pool met vakantiewerkers ook als een kweekvijver. ‘Van de stekkerij in de zomervakantie houden we een aantal zaterdagwerkers over. Ondertussen worden ze ouder, gaan verder leren of krijgen een baan. Soms bellen ze op een bepaalde leeftijd om te vragen of ze hier weer mogen komen werken. Dat zijn vaak praktisch aangelegde jongens of meisjes, die het leuk vinden om in de kwekerij aan de slag te gaan in combinatie met een bbl-opleiding. Je zou kunnen zeggen: we kiezen elkaar wederzijds uit, want in de voorafgaande jaren hebben we al gezien wat we aan elkaar hebben.’ Op dit moment is er bij Hoogenraad een aantal mensen aan de slag die op deze manier zijn binnengekomen.

Hoe werf je mensen? 1. Scholieren komen natuurlijk om een leuke zakcent te verdienen. Bij ons krijgen ze een basisloon betaald, met daarbovenop een bonus als ze harder werken. 2. Zorg voor een gezellige sfeer met de radio aan en een neutrale muziekkeuze. 3. De scholieren hebben vakantie, dus zorg aan het einde van de week voor een gezellige afsluiting met een hapje en iets te drinken. 4. Tevreden mensen zorgen voor goede mond-tot-mondreclame.

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Henriet Huisman Tuesday 6 July 2021 Mijn dochter en haar vriendin willen graag vakantie werk doen Zijn er nog mensen nodig ? 0646177357

download artikel

Tip de redactie