Doel: minder CO2-uitstoot en minder afval op de kwekerij

ARTIKEL

Heidi Peters, maandag 9 november 2020

312 sec

Herbruikbare trays met minder potgrond worden de standaard bij Vromans

Vorig jaar startte kwekerij Vromans met herbruikbare 104- en 144-gats trays, ontwikkeld in samenwerking met M-Plastics - een fors verduurzamingsproject. Dit jaar is de volgende stap gezet. De traditionele 9-centimeterpotten zijn volledig in de ban gedaan en vervangen door één nieuwe en herbruikbare tray. 'Het eisenpakket van de kweker was uitdagend', vertelt Paul Schildmeijer, directeur van M-Plastics. Inmiddels werkt de kwekerij, met een oppervlakte van 80 hectare, met de nieuwe trays, die minder substraat bevatten en efficiënter opgeslagen en getransporteerd kunnen worden. Ook worden grote voordelen behaald in de interne en externe logistiek.


Vromans Kwekerijen in Biest-Houtakker levert zelf vermeerderde coniferen en heesters. Jaarlijks 11 miljoen stuks, waarvan 8 miljoen opgekweekt in de volle grond. Het bedrijf loopt voorop in mechanisatie en automatisering. Na het verduurzamingsproject van vorig jaar, dat herbruikbare 104- en 144-gats trays opleverde, wilde Vromans ook aan de slag met herbruikbare kweek- en transporttrays. Daarvoor kwam de kweker terug bij M-Plastics uit Oldenzaal, een bedrijf dat zowel disposable als herbruikbare producten ontwikkelt en levert. Paul Schildmeijer is de directeur: 'Wij zitten niet op de stoel van de kweker. Maar wij weten veel van kweektechnieken als het gaat om de vorm van de trays, de stapelbaarheid, het schoonmaken en dergelijke. Wij engineeren alle producten zelf, maken steeds 3D prints om samen te bespreken, en vervolgens ontwikkelen we de techniek en het matrijsontwerp onder ons eigen dak. Wij hechten vooral aan de tussenstappen. Zo heb je bijvoorbeeld met een perfecte 3D print een zichtbare en voelbare oplossing, die leidt tot snelle innovaties. Het is onze ervaring dat dit per saldo veel tijd en veel kosten bespaart en het eindresultaat ten goede komt.'

Paul Schildmeijer: 'Als we echt meerwaarde kunnen bieden, dan gaan we ver.'

Spuitgieter en thermoformer

M-Plastics ontwerpt, ontwikkelt en produceert alle producten zelf in Nederland. Het Oldenzaalse bedrijf beschikt over een spuitgietafdeling en een thermoformafdeling. Er wordt 24/7 gewerkt voor een groeiende groep kwekers. Zo worden er bijvoorbeeld draagtasjes en 10-packtrays gemaakt, tot wel tientallen miljoenen stuks per jaar. M-Plastics is nu twaalf jaar actief in de tuinbouwsector en belevert naast kwekers van eenjarige planten en boomkwekerijen ook de groente- en fruitteelt. De producten worden geëxporteerd naar twintig landen. Schildmeijer: We doen alles zelf, van engineering en ontwerp tot inhouse extruderen van de thermoformfolie. Een kweker die met ons in zee gaat, hoeft geen ontwerpbureau in te huren. We doen veel voor onze klanten en dat heeft als fijn resultaat dat we eigenlijk alleen maar vaste klanten hebben.' Ook Vromans kwam terug, tevreden met de herbruikbare stektrays. Project Retray ging van start.

Voor de nieuwe trays is 7,5 procent minder substraat nodig.

Project Retray

Schildmeijer: 'We hebben een thermolijn voor disposable kweektrays. Zeker voor exportproducten en consumentenverpakkingen is dat vaak de optimale weg. Maar wij kijken altijd naar het proces bij de klant. Als de activiteit en de vraag naar het product terugkomen, kunnen we er dan een herbruikbare variant van maken? We hebben bijvoorbeeld een kweker in Polen die dit heel belangrijk vindt, die de lege trays ophaalt, schoonmaakt en hergebruikt. Als je het zo bekijkt, was de methode van Vromans en vele andere kwekers erg traditioneel. De pot waarin de plant opgroeit, is alleen het draagmedium en niet de eindbestemming. Bij grote aantallen is de CO2-uitstoot gigantisch op deze manier. Dus vroegen we ons af of het mogelijk zou zijn een quantum leap forward te maken, bijvoorbeeld door de pottenramen anders in te richten. Uiteindelijk bleek het gewenst om simpelweg opnieuw te beginnen, aan de hand van een gezamenlijk opgestelde inventarisatie van de noodzakelijke kenmerken en de aanvullende wensen voor een ideale tray, met als uitgangspunt een grote besparing op CO2-uitstoot. Dat werd project Retray.'

Oost NV en Europese subsidie

M-Plastics ging in gesprek met Oost NV en zocht uit welke CO2-besparing te behalen was. Daarop ontwikkelde het bedrijf samen met Vromans een tray die minder substraat bevat en veel CO2-uitstoot bespaart. Met dit voorstel ging Schildmeijer, die inmiddels redelijk weet hoe de hazen lopen in het subsidiecircuit, naar Oost NV en de EU en kreeg inderdaad subsidie toegewezen. De te behalen doelen: CO2-uitstoot en afval bij de kweker verminderen. 'Wij werken regelmatig samen met klanten, indien mogelijk ondersteund door stimuleringsregelingen. Die geven dan een extra zetje voor projecten die technisch en/of commercieel uitdagend zijn.'

Wensenlijst

Schildmeijer: 'De volgende vragen kwamen voorbij: hoe kun je een teelt uitvoeren met minder potgrond en deze tray optimaal geautomatiseerd verwerken? Hoe kan de kweker de kas zo efficiënt mogelijk gebruiken? Vroman heeft 130 ton plasticafval per jaar, hoe kunnen we dat verminderen? Hoeveel substraat wordt er nu gebruikt en hoe kan dat minder worden? Daarbij kwam nog dat de terugverdientijd van de investering minder dan vier jaar moest zijn.' Schildmeijer lacht: 'Ik geloof dat ik alles bij elkaar wel tien dagen met onze technisch directeur bij Vromans heb gezeten. Maar we zijn erin geslaagd. De vorm van de trays is aangepast, zodat er onderin minder massa zit en bovenin wat meer. De tray is ook smaller gemaakt, waardoor er 3 procent meer planten in de kas passen. De trays zijn qua vorm ook geoptimaliseerd voor de interne logistiek, waardoor in een enkele gang of rit veel meer vervoerd kan worden.'
Vromans had zelf ook concrete wensen. Niet alleen moest de terugverdientijd van de tray, bij twee kweekcycli per jaar, maximaal vier jaar zijn; ook moest de prijs van de nieuwe trays uiterst competitief zijn. De interne logistiek, het vullen, planten en uitzetten, moest ten minste 20 procent sneller gaan. De automatiseerbaarheid van de tray moest uitstekend zijn, met een lager gewicht dan traditioneel. Verder moest eenvoudige ontstapeling mogelijk zijn, en natuurlijk eenvoudige reiniging en een beperkt volume bij lege opslag.
De nieuwe herbruikbare tray moest circa tien jaar meegaan en onbeperkt gewassen kunnen worden op ten minste 80 graden Celsius. Met de tray moest een besparing van circa 10 procent op het potgrondverbruik gerealiseerd kunnen worden. Dat bespaart kosten en levert een kleinere footprint op.
Verder moesten er kweekondersteuningsmogelijkheden in de trays komen, zoals grote ventilatiekanalen aan de bovenzijde om schimmel te bestrijden, sparingen voor uitdrukpinnen, en diepere rondwortelnokken dan bij de standaard P9. En tot slot moest de tray aan het einde van de levensduur hergebruikt kunnen worden.

Pilot

De trays worden nu als pilot ingezet bij Vromans. Bij elke stap in het proces wordt gemeten en geanalyseerd wat de effecten zijn en wat er eventueel nog moet worden aangepast. 'Vromans is nu bezig met de ontwikkeling van een wasstraat voor het reinigen van de trays. Er zijn ook kwekers die ze alleen uitkloppen en hergebruiken. Dat kan ook. Het hangt allemaal af van de kweker en het product. In het kader van de pilot staan nu de eerste trays buiten en er staat een heel regiment trays binnen. Met regiment bedoelen we meer dan drie miljoen stekken in 25 verschillende varianten. Dat kan omdat de trays geschikt zijn voor alle gewassen.'
Dit is de eerste kweekgang in de nieuwe trays. Ten opzichte van de 9-centimeterpot wordt er nu al 7,5 procent substraat bespaard. In de volgende fase streeft de kweker ernaar nog 2 procent minder te gebruiken. Hierna wordt het logistieke proces getest, waaronder het vervoer naar de klant. Na de winter wordt als het ware het net opgehaald en weten kweker en ontwikkelaar of het werkt en hoe het werkt.

'De trays zijn geschikt voor alle gewassen die in een 9-centimeterpot gaan'

Tevreden kweker

Hoewel nog lang niet alle resultaten bekend zijn, is Vromans al erg tevreden over de samenwerking tot nu toe. De interne logistiek is enorm verbeterd en er zijn minder mensen nodig.
'Ad Vromans is dit project aangegaan', legt Schildmeijer uit. 'Hij heeft meegeholpen bij de ontwikkeling en zijn bedrijf beschikbaar gesteld. Vromans was bereid het ontwikkelingsrisico te dragen, ondersteund door de subsidieregeling. Doordat hij tijd heeft geïnvesteerd, kunnen ook anderen deze trays in kleinere aantallen bestellen. Voor kwekers met een wat beperktere omvang levert dit alleen maar voordelen op. Wij leveren met plezier trays waarmee de kweker kan uitproberen wat het oplevert. Ook met die kwekers zetten we graag een pilot op om te experimenteren. Deze tray is specifiek een vervanging voor de 9-centimeterpot. Maak eens 20 m2 vrij en probeer het uit. Daarom hebben wij ook, zoals ik al eerder zei, alleen maar vaste klanten. Sommige klanten weten snel wat ze willen; anderen komen tien keer terug naar de tekentafel. Dat is voor ons geen enkel probleem. Als wij denken dat we een kweker echt meerwaarde kunnen bieden, gaan we heel ver.'

Cradle-to-cradle

Vijf jaar geleden nam Schildmeijer M-Plastics over. 'Ik vond het voor elk bedrijf dat veel in plastic doet een verplichting om eerst het eigen huis op orde te krijgen. Dat hebben we gedaan. Op ons dak liggen 1200 zonnepanelen, de productie is zero-waste ingericht en de producten zijn cradle-to-cradle te (her)gebruiken. Wij gebruiken alleen groene energie en al onze thermoformproducten zijn Cyclos-gecertificeerd; dat is het strenge Duitse keurmerk dat je alleen krijgt als je kunt aantonen dat jouw grondstoffen uit de recycling komen. Klanten worden steeds vaker met deze eis geconfronteerd en ons proces was eenvoudig te certificeren.'
Hij vervolgt: 'Het gaat om integrale verduurzaming van de sector en wel op een economisch verantwoorde manier. Afval, CO2 en eventueel plastic zullen steeds meer belast worden. Wij zien bij kwekers intrinsieke motivatie om te verduurzamen. Soms lijkt het of je als duurzaam bewust bedrijf geen winst mag maken, maar het is heus geen schande om je bedrijf te verduurzamen en tegelijkertijd financieel gezond te houden. Integendeel; je bedrijf financieel gezond houden is duurzaamheid bij uitstek.'

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie