'Het logistieke proces in de kas is belangrijk'

ARTIKEL

Heidi Peters, zaterdag 10 oktober 2020

327 sec

Een goede foliekas begint met een goed gesprek

Na een valwind in 2014 was nagenoeg de hele kwekerij van de familie Maes-Reyns vernietigd. Maar het familiebedrijf uit het Belgische Moorsele bouwde het bedrijf weer op en breidde het uit. Anno 2020 heeft het bedrijf 12 hectare openluchtteelt en 3 hectare kassenteelt, in het Vlaams 'serreteelt' genaamd. De nieuwe serres zijn foliekassen, gebouwd door Vermako, een Belgisch bedrijf dat in heel Europa en delen van Afrika kassen bouwt.

Isabelle Maes-Reyns en Jacques Maes in de kas die na de windval is gebouwd.

Waar een tornado glas en andere materialen naar zich toezuigt, duwt een valwind juist alles weg. Op 25 januari 2014 landde een valwind op Moorsele, om precies te zijn op de kwekerij van Isabelle en Wim Maes-Reyns. In één klap lagen alle kassen plat en waren de planten vernield, vlogen alle ramen in het woonhuis naar binnen en lagen vrachtwagens op hun kant. Het gebeurde op een zaterdagavond rond 20.00 uur, waardoor er geen gewonden waren.

De nieuwe foliekas van 8000 m2.

Weer opbouwen

'Ge weet niet wat u overkomt,' vertelt Isabelle Maes-Reyns, die samen met haar man het bedrijf voortzet dat haar ouders in 1976 oprichtten. 'Alles was weg, muren waren ontzet en overal lag glas. We waren verzekerd voor de gebouwen, maar niet voor de planten. Later konden we een beroep doen op het rampenfonds.' Toen Maes-Reyns in september van dat jaar begon met de wederopbouw, besloten ze de kas aan de andere kant te positioneren, waar eerst een containerveld was. In de nieuwe kas wordt alle handel klaargezet voor de afnemers, vooral winkeliers en tuincentra. 'We hadden een nieuwe serre nodig en snel. Via mijn neef hoorden we goede verhalen over Vermako. Wij zochten een partij die zich als een partner opstelt en die ons snel kon helpen. Dat is Vermako geworden. We begonnen toen met deze kas. Deze is in vieren op te delen, zodat we in de winter de temperatuur wat kunnen sturen voor de verschillende soorten plantjes.'

Diffuus licht door folie

'Voor Vermako is het belangrijk te weten wat de klant kweekt en welk klimaat de kweker wenst, bijvoorbeeld dubbel- of enkelfolie. Wat zijn de logistieke wensen? Moeten er bijvoorbeeld palen tussenuit voor een rijpad, zodat een extra overspanning nodig is? De hoogte, het soort verluchting, nok-, dak- of zijverluchting, alles kan, we werken graag op maat. De kassen worden hoger om een meer gelijkmatige temperatuur in de kas te bereiken,' legt Jacques Maes, oprichter van Vermako uit. 'De kas warmt minder snel op en koelt minder snel af.'
'Voor onze teelt is een foliekas beter dan glas,' vult Isabelle aan. 'We zien dat de planten voller en dikker zijn. De folie breekt het licht, waardoor er minder schaduw is en het licht de plant beter bereikt. Hiervoor deed Vermako beroep op Hyplast, gevestigd in Hoogstraten, België.

Betere beluchting

Vermako heeft in de boomkwekerijen goede ervaringen met kassen met nokverluchting. 'De verluchting van een foliekas met nokverluchting is veel groter dan die van een glazen kas. Op deze kwekerij staat een semiventilatie-foliekas. Dit betekent dat één deel van de dakverluchting kan bewegen. Zo kan er over de volledige lengte van de kappen een opening gecreëerd worden van nul tot twee meter. De nieuwe kas die Maes-Reyns momenteel bijbouwt, is van hetzelfde type, met aan de zijkanten nog een zijverluchting. Het is maar wat de klant wil.'

Een kas in drie à vier weken

Kwekerij Maes-Reyns groeit door en heeft te weinig plaats om binnen door te telen. De huidige foliekas is ruim 30 000 m2 en voldoet niet meer qua benodigde ruimte. Vandaar de uitbreiding met nog een foliekas van 8000 m2. Maes-Reyns: 'Het hele jaar door hebben we een ruime keuze in vaste planten met extraatjes die bloeien voor verkoop in de zomer. We hebben Viooltjes, Geraniums of Pelargonium en andere balkonplanten in het voorjaar. In het najaar ligt de nadruk meer op planten met kleurrijk blad, zoals Heuchera en Gaultheria, zodat je ook in de winter een mooie plantenbak kunt samenstellen. We verkopen veel aan Belgische en Franse winkels; de grens is hier dan ook vlakbij. Daarnaast verkopen we ook in Engeland en Zwitserland, via groothandelaars. Dat zijn onze grootste markten. In de nieuwe kas komen in het voorjaar balkonplanten en in de winter wordt de ruimte ingezet voor het overwinteren van vaste planten.'
Het bouwen van deze kas doet Vermako met één team en dat neemt drie à vier weken in beslag. 'We monteren alles op de grond en liften de bovenbouw inclusief palen met een kraan, zodat we niet elke keer afzonderlijk naar boven hoeven.'

De daken kunnen op elke gewenste opening worden gezet.

Ruim dertig jaar foliekassen

Vermako ging van start in 1989. Zelf actief in de landbouw had hij een kas nodig en besloot zelf een foliekas te maken. Dat leidde tot vragen van collega's en de start van de onderneming. Inmiddels werken vijftig mensen bij Vermako, plaatst het bedrijf foliekassen in heel Europa en exporteert het naar Afrika. 'In Afrika gaat het vooral om de rozenteelt. Onze kassen staan in Ethiopië, Zimbabwe, Kenia, Tunesië, El Salvador en andere landen. De export is nu wat minder omdat de situatie wat onrustig is. Investeerders zetten dergelijke projecten op een laag pitje. Tot een afstand van 1000 kilometer gaat een team van ons naar de klant en bouwt de kas zelf op. Is de klant nog verder weg gevestigd, dan gaat er een supervisor naartoe en wordt de kas door lokale teams opgebouwd.'

Uniek verluchtingssysteem

'Met ons systeem creëer je in de kas een soort schouweffect,' legt Jacques Maes uit. 'Wij zijn de enigen die foliekassen met deze mogelijkheid bieden. Door de luchtdruk gaat de warmte naar boven en vervolgens uit de kas. Er ontstaat een circulatiesysteem. Daarnaast is het materiaal degelijk, is de constructie goed en betrouwbaar en zijn we dat zelf ook. We werken volgens de EN 13031, die sinds kort onder de Eurocode 3 valt. We komen onze afspraken na. We zijn trots om te kunnen zeggen dat we het hele proces behartigen. Van ontwerp tot montage en uitvoering. De besturing van de luchtcirculatie kan via telefoon of pc. Wij plaatsen overigens wel de motoren daarvoor, maar overleggen met de klant om met een lokaal bedrijf de aansluiting te regelen. Mocht er eens iets zijn, dan kan het ook lokaal opgelost worden. Wij zitten immers vaak ver verwijderd van onze klanten.
Voor de folies werken we met twee partijen, het meeste betrekken we van Hyplast, een van oorsprong Nederlands bedrijf dat hier in België is gevestigd.'

Trends in foliekassen

'Vroeger zag je meer kleinere overspanningen,' signaleert Jacques Maes. 'Nu wordt er meer en meer aan automatisatie gedaan. De planten worden verplaatst met de vorklift, robots en transportbanden, dit allemaal om handenarbeid te minimaliseren.
Een overspanning van 12,8 meter werd eerder minder gedaan omdat mensen dat duurder vinden. Ondertussen ervaren ze nu dat dit toch vaak nodig is om logistiek goed uit de voeten te kunnen.
Veel van onze kassen zijn zo'n vijftien jaar oud. We dachten vroeger dat de folies acht tot tien jaar zouden meegaan, maar we ervaren nu dat dit langer is. Wanneer je na die jaren de folie vervangt, start je feitelijk met een compleet nieuwe kas. Want de structuur, het geraamte, daar gaat niets aan kapot. Er zijn trends en ontwikkelingen in folies, dus mogelijk start men dan met een andere soort folie, vanwege andere teelt of de nieuwe mogelijkheden die er inmiddels zijn.'

Autodiffusing folies

Hyplast in het Belgische Hoogstraten is al ruim dertig jaar leverancier van folies voor Vermako. In samenspraak met Vermako en de klant levert het bedrijf de juiste folie. 'Wij hebben geen standaardfolies, maar maken folies per klant. Een folie voor een aardbeienkas in België is niet hetzelfde als een folie voor een tomatenkwekerij in Mexico of voor een rozenkas in Ethiopië,' vertelt Tom de Smidt van Hyplast. 'Wij leveren wereldwijd en aan alle sectoren in de land- en tuinbouw en kwekerijen. We hebben uv-transparante folies, folies met en zonder anti-condens, folies met en zonder thermische werking, heldere en diffuse folies. Continu zijn we op zoek naar nieuwe mogelijkheden. We houden ons doorlopend bezig met het verlengen van de levensduur en ook onderzoeken we de mogelijkheden van slimme folies. Een slimme folie is een folie die vanzelf diffuser wordt in de zomer en helderder in de winter. Die is er nog niet, maar dat is wel iets waar we ons mee bezighouden. Al onze folies worden in Hoogstraten geproduceerd. Vermako vindt dat fijn en we merken dat het voor afnemers wereldwijd een positief signaal is dat de producten in West-Europa worden gemaakt.
Er zijn veel goede kassenbouwers. Vermako is in deze branche absoluut een topper. Het grote voordeel van foliekassen is de mogelijkheid tot ventilatie en daarmee het klimaat in de kas. Bovendien ben je als ondernemer met folie veel flexibeler. Je kunt kiezen voor blokkeren of juist doorlaten van uv, voor de mate van diffuus zijn en spelen met infrarood.'

Samen tot plan komen

Maes-Reyns: 'We gingen ook voor de nieuwe kas weer met Vermako in gesprek, want de samenwerking was heel positief de vorige keer. We hebben de wensen besproken en zijn tot een plan gekomen. Na een gesprek wordt dat nog eens aangepast en dan zijn we er wel uit.'
'De logistiek in zo'n kas is erg belangrijk voor het ontwerp. Het in- en uitrijden van de planten, waar doe je dat? Hoeveel ruimte heb je nodig, hoe moet de overspanning zijn? Ga zo maar door,' aldus Jacques Maes. 'Na ruim dertig jaar mag ik wel zeggen dat we een stabiele en betrouwbare firma zijn. In 2005 kwamen we in Ethiopië en werden zo'n beetje weggelachen, zo van "hé, de Belg is er ook". Na een paar jaar keken ze toch anders tegen ons aan.'
De spanten en poten zijn warm-bad-verzinkt materiaal, de goten zijn van aluminium en voorzien van klemprofielen en condensafvoer. Vermako werkt ook met een betonfundering, waardoor de palen altijd droog staan. 'We denken dat dit de laatste uitbreiding is,' lacht Isabelle Maes-Reyns. 'Maar dat dachten we bij de vorige ook.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie