'De Nieuwe Hovenier' verbindt burgerinitiatief met gemeentelijk groenbeheer

NIEUWS

MARKT & ACTUEEL

Hein van Iersel, vrijdag 18 juli 2025

69 sec

Hoveniers vormen een onmisbare schakel in participatief wijkgroenbeheer

Steeds vaker nemen bewoners het beheer van openbaar groen in hun buurt op zich. Lokale initiatieven voor buurttuinen, gevelgroen en heringerichte binnenterreinen vervangen het standaard gemeentelijke onderhoud. In het Wageningse project De Nieuwe Hovenier ondersteunen hoveniers deze bewoners en vormen zij tegelijk de verbinding met gemeenten en woningcorporaties.

Beeld in AI

Het project, geïnitieerd door Wageningen University & Research (WUR), onderzocht hoe hoveniers kunnen bijdragen aan participatief groenbeheer. In pilots met gemeenten, woningcorporaties, de Koninklijke Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners en lokale groenbedrijven werden diverse buurten ondersteund.

Praktische kennis en verbinding

Volgens onderzoeker Carmen Aalbers zijn er veel burgerinitiatieven, maar ontbreekt vaak de technische kennis om het groen goed te beheren. Ook lopen bewoners aan tegen complexe afspraken met gemeentelijke diensten. De hovenier vervult hierin een dubbelrol: als uitvoerend vakman én als sociaal intermediair. "De hovenier kan bewoners ondersteunen, technisch werk overnemen en het gesprek met de gemeente begeleiden," aldus Aalbers.

Van kijktuin naar gebruikstuin

In Den Haag-Zuidwest leidde dit tot een Tuinteam waarin bewoners, corporatie Staedion en een hoveniersbedrijf samenwerkten. Ook in Venlo, Dordrecht en Arnhem werden hovenier, gemeente en bewoners structureel aan elkaar verbonden via gezamenlijke werkmomenten, vaste overlegstructuren en langdurige ondersteuning.

Vertrouwen en flexibiliteit vereist

De aanpak vraagt om flexibiliteit van alle partijen. Gemeenten moeten ruimte geven aan een minder voorspelbare vorm van beheer. Aalbers: "Er zijn duidelijke afspraken nodig over rollen, verantwoordelijkheden en budget, maar gemeenten moeten ook durven loslaten."

Structurele inbedding

WUR pleit voor structurele inbedding van participatief groenbeheer in gebiedsontwikkeling. Groen moet volgens Aalbers geen sluitpost zijn, maar vanaf de planfase worden meegenomen, met betrokkenheid van hoveniers.

Conclusie

De hovenier is in deze aanpak meer dan uitvoerder: hij of zij is partner in ontwerp, onderhoud en overleg. Daarmee speelt de hovenier een sleutelrol in toekomstbestendig en breed gedragen wijkgroenbeheer.

Samenwerking met Koninklijke VHG

Vanaf de start in 2020 is samengewerkt met de Koninklijke Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG), die het project actief ondersteunt. VHG hielp onder meer bij het vinden van hoveniers die passen binnen deze sociale rol. Inmiddels zijn projecten opgezet in Almelo, Venlo, Almere, Ridderkerk, Den Haag, Dordrecht, Arnhem en Huizen.