Zwevende fundering boven conflictzone beschermt boomwortels |
|
|
|
|
| Erwin van Herwijnen,
maandag 24 februari 2025 |
 |
| 176 sec |
Fietspaden en bomen
Wie heeft er nu niet een fiets? Al is dat tegenwoordig al snel een elektrische fiets. Iedereen fietst weleens naar zijn werk, sport of hobby of naar familie. Prachtig, door een landschap met bomen. Maar fietsers zijn kwetsbaar. Daarom wordt vaak de keuze gemaakt om fietsers niet dicht langs de rijbaan te laten rijden, maar beschermd achter een rij bomen. Dat heeft echter wel invloed op het welzijn of zelfs het behoud van de bomen zelf.
| Aanleg van fietspad in Epe met zwevende fundering |
Om bomen te behouden, is het noodzakelijk de basis van die bomen te respecteren. Dan heb ik het over de groeiplaats. Men zegt weleens: wat een boom boven de grond heeft, heeft hij ook onder de grond. Nu is dat niet helemaal waar, in ieder geval niet als het gaat om vierkante meters hout of wortels. Maar de kroon van een boom is wel in balans met het ondergrondse deel. Men zou kunnen zeggen dat de kroon de spiegel is van het welzijn van het wortelgestel, en het wortelgestel de ziel van de boom. Als een boom onder goede groeiomstandigheden kan groeien, kun je dat meestal zien aan de conditie van de kroon. Zijn de ondergrondse condities minder, dan zie je dat dus ook meteen terug in de kroon.
Conflictzone
Wat is nu het probleem als men een fietspad wil aanleggen in een zone waaruit bomen hun voeding halen? Eigenlijk creëren we dan een conflictzone. Bomen hebben een basis nodig die open en permeabel is, terwijl de fundering van een fietspad verdicht en gesloten moet zijn. Tegengestelde belangen, dus. Het hoeft echter niet altijd een probleem te zijn om een fietspad aan te leggen in een zone waar zich boomwortels hebben ontwikkeld. De fundering van het fietspad moet dan worden aangepast. Traditioneel wordt er een gedeelte afgegraven dat daarna weer met fundatiemateriaal wordt opgebouwd, en dat is natuurlijk de zone waarin de (belangrijkste) wortels zitten.
Zwevende fundering
New Urban Standard heeft al vele malen een zwevende fundering aangelegd over de wortelzone heen waarop een fietspad werd aangelegd. Dat had vaak een andere aanleiding, maar het effect was hetzelfde: de wortels van de bomen konden behouden blijven en de groeiomstandigheden bleven minimaal hetzelfde.
 | | Aanleg van het fietspad bij Hengelo |
|
|
In 2007 legde New Urban Standard voor het eerst een fietspad aan, al was dat om een heel andere reden. BTL Bomendienst - nu idverde - had geconstateerd dat er ter plaatse géén wortels onder het fietspad aanwezig waren. Op het eerste gezicht geen probleem, dus. Maar de bomen langs de Haaksbergseweg, lindes die geplant waren in de jaren vijftig en die de entree van Hengelo vormden, stonden op een talud. Bij windkracht 7 vielen er twee bomen om doordat het wortelgestel zich eenzijdig ontwikkeld had en de bomen topzwaar waren. Nationale Bomenbank vulde toen door middel van luchtcompressiemethoden, voedingspijlers en de Permavoid Sandwich-constructie 150 groeiplaatsen met Sandwich-grond, een soort bosstrooisel. Daardoor gingen de wortels zich juist wel in de zone van het fietspad ontwikkelen. Het spannende was dat er door New Urban Standard op de drukverdelende constructie 3,5 cm gebroken split werd aangebracht, waarna er asfalt op gedraaid werd. Maar het hoge gewicht van het materiaal bleek geen probleem, en ook het warme asfalt had geen invloed op de holle kunststof fundering. Tot op de dag van vandaag ligt het asfalt er strak bij en de bomen hebben ondertussen twee windhozen overleefd.
Wortels beschermen
Tegenwoordig wordt deze werkwijze vooral toegepast om de wortels te beschermen. Beeldbepalende bomen hebben veel invloed op het klimaat en de biodiversiteit en we willen ze graag behouden. Als de bodem niet geroerd wordt (wat niet wenselijk is, want dat geeft wortelschade) en de verdichting circa 2 MPa bedraagt, is het mogelijk een fundering aan te leggen waar ook groot verkeer overheen kan rijden. Brandweer, knijperwagens en landbouwverkeer moeten er immers ook langs kunnen. Het is wel belangrijk dat er water en zuurstof bij de wortels kan komen. Het verleden heeft geleerd: als een wortelzone wordt afgedekt met een gesloten oppervlak, droogt de grond eronder uit en komt de boom in een negatieve spiraal terecht. Door de fundering breder dan het fietspad te maken, is het mogelijk gas- en wateruitwisseling te laten plaatsvinden.
Epe
In Epe aan de Heerderweg (N795) is het fietspad echt zwevend over de beworteling heen aangelegd. Dit keer in combinatie met een deklaag van Easypath, een fietspad dat is opgebouwd uit prefab betonelementen. Met de Permavoid 85s Sandwich-constructie is het mogelijk om bestaande wortels te behouden, maar ook de groeicondities. Een betonelement beschermt de wortels weliswaar tegen puntbelasting, maar heeft een negatieve invloed op de vocht- en zuurstofhuishouding. Door deze twee systemen te combineren, is het mogelijk om bomen in optimale conditie te houden. Het is zelfs mogelijk om de aanvoer van de openbare verlichting door het Permavoid-systeem aan te leggen, zodat er geen schep in de grond hoeft. Kortom, een perfecte manier om bomen te beschermen.
Verschillende verharding
Ondertussen heeft New Urban Standard al heel wat fietspaden aangelegd met verschillende soorten verharding: fietspaden met prefab beton, maar ook met vers beton, verschillende soorten asfalt en elementenverharding. Dit om verschillende redenen: meestal om de bomen te beschermen en te behouden, maar ook om water op te vangen en in de bodem te laten infiltreren. Als je weet wat bomen nodig hebben, is het niet moeilijk om een fietspad naast bomen aan te leggen.
| LOGIN
met je e-mailadres om te reageren.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
